Gisteren heeft ons land Sinterklaas en zijn Pieten weer mogen ontvangen, een jaarlijks terugkerend feestje voor de kinderen. Ik herhaal, voor de kinderen. Dus niet voor grote mensen die dat toch op de een of andere manier opeisen. Dat doen ze onder andere door een hele grote mond op te zetten tegen anderen via de socials, vaak met hoofdletters want ze zijn echt heel boos over hoe we het tegenwoordig vieren terwijl we beter zouden moeten weten. Want niets is vanzelfsprekend, alles in aan verandering onderhevig.
En het is en blijft het een kinderfeest.
En ik heb altijd geleerd om feestjes voor kinderen en de daarbij ontstane fantasie niet te verstoren. Zo gingen onze ouders ook altijd mee in die fantasie, terwijl zij natuurlijk wel beter wisten. Ik herinner mij nog die keer dat een vriendje op de Lagere School tegen mij zei dat Sinterklaas eigenlijk niet bestond. In mijn kinderlijke onschuld (!) vertelde ik dat aan mijn moeder en die vond dat maar een raar verhaal; ‘Natuurlijk bestaat hij wel!’ De volgende ochtend werd dat bevestigd met een mandarijn, een marsepeinen muis en wat pepernoten in mijn schoen. En een paar woorden op een stukje papier:
‘Dankjewel voor de mooie tekening, groeten Sint & Piet!’
Mijn ouders deden altijd gezellig mee met dit kinderfeest. Er kon altijd een schoen gezet worden en als er gezongen moest worden voor de kachel, zongen ze meestal vrolijk mee. Regelmatig vond ik zelfs prachtige rijmen in mijn schoen, waardoor ik nog meer geïnspireerd raakte door het hele sinterklaasfeest. Ik kan mij zelfs nog herinneren dat er tijdens een Sinterklaas uitzending op televisie ons verteld werd dat er iets zoekgeraakt was en dat we allemaal naar buiten moesten om het te zoeken. Wat dat ‘iets’ was ben ik totaal vergeten, maar wat ik mij nog wel herinner is dat ik me rot gezocht heb! Ja, wij arme kinderzielen kregen het behoorlijk voor onze kiezen.
Toen moesten we nog buiten spelen..
En hadden we niet dagelijks een Sinterklaasjournaal zoals we dat nu kennen. Wij kregen onze informatie via onze ouders en onze meesters en juffen op school. Op de Sint zijn verjaardag, 5 december werd, als de avond gevallen was en de maan door de bomen scheen, Pakjesavond gevierd. Daar gingen nogal wat geheimzinnige uurtjes aan vooraf kan ik wel zeggen. Mijn moeder trok zich eerst terug in haar slaapkamer en als mijn vader thuiskwam, voegde hij zich bij haar.
Dat was elk jaar weer een geheimzinnige activiteit!
Later kwam ik erachter dat zij dan aan het rijmen sloegen want zij waren heel erg van de Sinterklaasgedichten. Zij zagen het als een mooie manier om hun kroost een beetje op hun nummer te zetten of om ze op een voetstuk te plaatsen, wanneer daar redenen voor waren. Aan surprises deden we niet, aan je rijm voorlezen wel.
Er werd van je verwacht dat je duidelijk sprak en dat de anderen goed naar de voorlezer luisterde.
Mijn broer had er een hekel aan. Toch deed hij braaf wat er van hem verwacht werd, alleen was zijn manier van rijmen té makkelijk: ‘Beste Marianne, de Sint heeft wat voor jou gekocht, maar hij weet niet of jij dit eigenlijk wel zocht. Daarom toch maar dit pakje, en als je het niet open krijgt dan zakje’
Of hij verzon, wanneer hij geen woord wist te vinden wat er op het laatste woord rijmde, gewoon een woord wat er wél op rijmde. Dat was meestal een woord welke volledig de plank miste, maar waar ik altijd erg om moest lachen. Mijn moeder begon dan te brommen, die was nogal precies in dit soort dingen. Mijn vader bleef natuurlijk in het spoor van zijn vrouw lopen, maar ik zag aan zijn gezicht dat hij zijn lachen amper inhouden kon.
Toch verliepen deze avonden verder zonder noemenswaardige ongeregeldheden.
Hooguit werden er vraagtekens gecreëerd. Zo hadden wij, mijn broer, zus en ik, op een gegeven moment uitgevonden dat wanneer er hard op de deur geklopt werd, wij zo snel mogelijk de gordijnen voor het raam opzij trokken en daar dan een vluchtende, ja wat zal ik zeggen, buurman zagen die wij in het dagelijks leven Ome Ane noemden. Maar de mystiek van het gehele spel deed ons dat snel weer vergeten, want het waren altijd ontzettend leuke en gezellige avonden.
Daar kon een leugentje om bestwil niets aan veranderen.
Toen ik later zelf kinderen had, deed ik er alles aan om die gasten dezelfde beleving mee te geven als ik zelf heb mogen ervaren. Dan keek ik mee als de Sint op de televisie was en genoot ik van de ‘geheime boodschappen’ in de uitzending die voor de volwassen kijkers herkenbaar waren, maar de kinderen in het ongewisse lieten. Maar ook het spel van de gevulde schoenen, inclusief de door de Pieten geschreven briefjes, het bonken op de voordeur en daarna het geluid van strooigoed wat tegen de kamerdeur knalde, het zingen voor de kachel.. eh.. radiator, het verbond met het oudste kind die op de hoogte was van het Grote Geheim, de antwoorden op de vragen wanneer er wat twijfel was ontstaan (‘Hoe kunnen die schoenen gevuld worden, we hebben toch geen schoorsteen?’ en hoe kon het toch dat papa elk jaar steeds de hond aan het uitlaten was toen de grote zak met cadeautjes bij de voordeur afgeleverd was?
Dat noemen we ook wel ‘met boter en suiker!’
Gisteren kwam de Goedheiligman aan op Texel, dat stukje Nederland aan de andere kant van de sloot bij Den Helder. Met Pietje Paniek, na een aantal jaren afwezigheid vanwege een ‘functie elders’ omdat hij klaar was met de zogenaamde ‘strijd’ die zich onder volwassenen afspeelde. Want aan tradities torn je niet. Daarom hadden wij kennelijk maar vijf koters aan de deur met Sint-Maarten. Dat is die andere traditie die steeds meer ondergesneeuwd raakt door Halloween, het ‘feest’ waar het juist de bedoeling is om kinderen te laten schrikken, bang te maken terwijl we in het echte leven al genoeg dingen om ons heen zien waar we bang van worden.
Trick or Treat!
Dus ja, we verliezen het ene en krijgen het andere ervoor terug. Ook de Sint heeft daarmee te maken en hij moet het steeds vaker afleggen tegen de Kerstman. Ik vind dat raar gezien we het steeds maar over tradities hebben. Daarom durf ik na jarenlang en nog steeds volop liefhebber te zijn van het sinterklaasfeest het hier wel te beweren, in hoofdletters:
DE KERSTMAN BESTAAT HELEMAAL NIET!!
