Eenenzestig jaar geleden kwam ik ter wereld op het eiland Terschelling, precies negentien jaar nadat de Tweede Wereldoorlog beëindigd was. Ik groeide op met het feit dat de oorlog ‘nog maar net’ afgelopen was. Het was dan ook logisch dat we steeds met die herinneringen aan die oorlog geconfronteerd werden. Door de 4-5 herdenkingen, door het lesmateriaal wat wij op school kregen maar ook door de verhalen van mijn ouders. Of eigenlijk het meest van mijn vader, mijn moeder hield zich altijd stil want ze had te veel narigheid gezien in die oorlogsjaren.
Terwijl ze nota bene geboren was op 5 mei!
Jammerlijk genoeg voor haar in 1929 waardoor ze met volle verstand de oorlog mee moest maken. Als puber! Wij respecteerden haar terughoudendheid hierover en lieten het verhalen vertellen over aan mijn vader. En vertellen deed hij, wat zeg ik, dat doet hij nog steeds als het onderwerp langs komt want het is ook niet niks om een oorlog mee te maken! Daarnaast was zijn fysieke gestel ook niet denderend en ja, het waren de jaren 30.
Beter bekend als de crisisjaren, de jaren die een voedingsbron waren voor oorlogszuchtigen…
Als zesjarige werden hij en zijn oudere broer naar familie in het oosten des lands gebracht, naar Steenwijksmoer. Om aan te sterken. Tijdens dat verblijf brak de Tweede Wereldoorlog uit en werden de koffers klaargezet voor als er eventueel gevlucht moest worden naar veiliger gebieden. Gewone, dagelijkse bezigheden zoals naar school gaan, waren ineens niet meer zo vanzelfsprekend. En dan ben je 11 jaar.
Toen ik 11 jaar was genoot ik van een onbezorgde jeugd.
We speelden veel buiten, in de polders, duinen, bossen of op het strand. Maar we waren ons wel bewust van wat voor enorme impact oorlog op ons leven kan hebben, dankzij al die verhalen en al die lessen op school. En de resten van de overgebleven (Atlantikwall) bunkers in duin en bos hielpen visueel het verleden niet te vergeten. Later, tijdens de militaire dienst die ik vervullen moest, werd ik bewust gemaakt van een etterende en maar niet overgaande oorlog met het Warschaupact: de Koude Oorlog. Als militair oefenden we daarom veel in het noordoosten van Duitsland, vaak in samenwerking met andere bondgenoten.
Zoals bijvoorbeeld de Amerikanen.
Rond mijn 21ste verliet ik het ouderlijk nest en bouwde een leven op in Den Haag. Daar kreeg ik te maken met verschillende culturen en werd mijn vooroordeel over andere culturen, gevoed door rechts-radicale informatie die zich slim in onze jeugdige onnozelheid nestelde, in de kiem gesmoord. Deze mensen wilden gewoon wat ieder mens wil: Een vredig bestaan, met én naast elkaar.
In al die jaren ben ik ook nooit bang geweest.
Ik leerde er alleen maar van en het verstevigde mijn basis waarmee ik opgegroeid ben. Enkele jaren later kwam er een doorbraak in de Koude Oorlog. Dankzij een gematigde Russische Leider, Mikhail Gorbatsjov, het volk en natuurlijk dankzij jarenlange diplomatieke bemiddelingen, werd De Muur bij Oost-Berlijn geslecht.
Man, dát was wat!
Wij mensen hoopten natuurlijk dat dit tot wereldvrede zou leiden, maar niets was minder waar, de brandhaarden bleven. Het enige verschil was dat ze wat verder van ons af woedden en ja, als iets ver van je bed afspeelt lig je er toch minder wakker van. Toch kregen vele families er mee te maken, omdat hun zonen of dochters als militair uitgezonden werden om aldaar, als een vredesmissie, de vechtende partijen uit elkaar te houden. Zij deden hun best, probeerden de plaatselijke bevolking te helpen met het weer opbouwen van hun leven, door scholen of ziekenhuizen te bouwen. Maar het gevaar bleef, want het kwaad op deze wereld is haast niet uit te roeien.
Ondertussen leefden wij ons leven zonder oorlogsretoriek.
Maar het besef dat niets vanzelfsprekend is bleef hangen. Daarom probeerde ik elk jaar op 4 mei zo goed als mogelijk te herdenken, waar ik mij ook maar bevond. Het meest betrokken voelde ik mij altijd bij de herdenking op Terschelling, mijn thuishaven.
En mijn moeder was de volgende dag jarig!
Maar ook ging ik naar de herdenking op de plek waar ik toen woonde, Den Haag, Leidschendam-Voorburg en tegenwoordig in Winschoten. Opdat wij niet vergeten! En natuurlijk betrok ik de kinderen er ook zoveel als mogelijk bij, dat zag ik als een belangrijk onderdeel van hun opvoeding. Opdat zij het óók niet vergeten!
Dat we mogen leven in vrijheid!
Ruim 60 jaar heb ik nu die vrede mogen ervaren en ik ben nooit bang geweest. Die 80 jaar vrede die nu achter ons ligt hebben we te danken aan hoe we met elkaar om gaan. Beschermd door het politieke midden. En zodra er een extremist om de hoek kwam kijken, werd hij of zij direct aangepakt. Vrijheid moet je beschermen, met normen en waarden die we in de loop der eeuwen met elkaar afgesproken hebben.
Wat zich uitbetaald in een stevige, stabiele basis.
Maar sinds enkele jaren is die vrijheid aan het wankelen gebracht en begin ik mij toch zorgen te maken. En ik ben echt niet de enige. Want er zijn bepaalde figuren, in mijn ogen extremisten van het ergste soort, die aan de poten van onze vrijheid aan het zagen zijn. Met een ontzettende botte zaag! Deze extreemrechtse beweging is bezig met het ondermijnen van onze samenleving. Zij groeien van het tegen elkaar uitspelen van bevolkingsgroepen. En nog erger, ze doen dat in naam van God Almachtig, je weet wel, die van dat gebod:
‘Heb uw naaste net zo lief als uzelf.’
En dat gaat er bij mij maar niet in. We horen nu toch beter te weten? En dat maakt mij bang. Voor het eerst in mijn leven ben ik bang. Was ik al bang voor de idiote strapatsen van de Russische leiders, nu ben ik ook bang voor de Amerikaanse leiders die zich gedragen als dictators, het egoïsme aanwakkeren door middel van puur machtsmisbruik. Grillig en ontzettend onbetrouwbaar! En Dieuwertje Blok kwam ook nog te overlijden. Dieuwertje die ons, onze kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen vertelde dat alles goed zou komen wanneer er van alles mis leek te gaan. En dan kwam ook alles goed.
Nu hebben we enkel nog het gezonde verstand wat ons kan redden….
